KOŁO GOSPODYŃ I GOSPODARZY MIEJSKICH w Czytelni ELEKTRA  | luty 2025

21 lutego 2025 (pt.), godz. 18:00
Czytelnia Słów i Dźwięków ELEKTRA / Mazowiecki Instytut Kultury
obowiązują zapisy: elektra@mik.waw.pl
wydarzenie realizowane jest we współpracy ze Stowarzyszeniem Odrodzenie Urzecza.

Zapraszamy mieszkanki i mieszkańców Warszawy do udziału w wydarzeniu promującym kulturę, sztukę oraz rzemiosło Mazowsza, adresowanym do różnych grup wiekowych. W czasie kolejnych dziesięciu spotkań kultura tradycyjna prezentowana będzie zarówno w autentycznej formie, jak i zostanie wzbogacona współczesnymi elementami artystycznymi, inspirowanymi folklorem.

Tegoroczny sezon KGiGM rozpoczynamy wycinanką podwarszawską. Wywodzi się ona z nadwiślańskiego Urzecza i jest najstarszą formą wycinanki ludowej na Mazowszu. Powstała we wsiach położonych w pobliżu fabryki papieru w Jeziornie produkującej kolorowy papier glansowany, który zainspirował kobiety z Urzecza do tworzenia wycinanek z papieru i zdobienia nimi wnętrz chat. 
Wycinanka podwarszawska charakteryzuje się prostotą form i archaicznym cięciem. Z papieru tworzono najczęściej proste kółka i gwiozdy, postaci ludzi oraz kwadraty o ażurowym wzorze. Dziś na Urzeczu i w okolicach Kołbieli jedynie kilka twórczyń potrafi wykonywać wycinanki w tym archaicznym stylu.

Prowadząca warsztaty Mariza Nawrocka od dziecka była otoczona rozmaitymi obiektami sztuki ludowej z kolekcji swoich rodziców, Bolesława i Liny Nawrockich. We wsi Jaroszki koło Kozienic przez wiele lat mogła uczyć się batikowego pisania pisanek, skręcania kwiatków z bibuły, robienia słomianych pająków krystalicznych i zabawek ze słomy u pani Genowefy Czachor, nieżyjącej już dziś twórczyni plastyki obrzędowej. W pewnym momencie zaczęła interesować się wycinankami, głównie tymi z kurpiowskiej Puszczy Zielonej, Puszczy Kozienickiej i Powiśla otwocko-garwolińskiego. Ważną inspiracją stały się dla niej wycinanki z kolekcji Antoniego Śledziewskiego, przekazane do Muzeum Wycinanki w Konstancinie. Pani Mariza wycina nożycami do strzyżenia owiec, starannie dobiera grubość i kolor papieru. Odtwarza tradycyjne wzory – kurpiowskie leluje i gwiozdy, kołbielskie lalki i gospodynie z kokoszkami lub bez – sylwetowo wykonane postacie kobiece występujące w wielu wariantach, wycinanki pasowe wypełnione ornamentem ażurowym, a także tworzy wycinanki własnego pomysłu. Gotowe prace układa w kompozycje złożone z kilku różnych motywów. W roku 2022 jej wycinanki były wystawiane na II Królewskim Festiwalu Rzemiosł w Wilanowie. Poza sztuką ludową interesują ją tradycyjny śpiew i taniec, od kilku lat jest uczennicą Marii Siwiec, śpiewaczki z Gałek pod Przysuchą.

W RDC o warsztatach opowiada kuratorka Kamila Poznańska (MIK):

21 lutego 2025 (pt.), godz. 18:00
Czytelnia Słów i Dźwięków ELEKTRA / Mazowiecki Instytut Kultury
| Warszawa, ul. Elektoralna 12

obowiązują zapisy: elektra@mik.waw.pl
liczba miejsc ograniczona do 12-14 osób